งานอดิเรกแต่ละคนต่างกันไป แต่สิ่งหนึ่งที่เหมือนกัน คือ ความปราถนาจะใช้เวลาว่างให้เกิดคุณค่า สำหรับตัวผมเอง การสะสมแสตมป์ (ซึ่งหมดยุคไปแล้ว) อากรแสตมป์ (ที่ไม่มีเพิ่มให้เก็บต่อ) ตั๋วรถเมล์ (ที่มีสายรถเมล์นานาชนิดเต็มไปหมด) ซองไม้จิ้มฟัน (ที่ยังมีให้เก็บตามร้ายอาหารทั่วไป) กล่องไม้ขีด (ที่หมดยุคเชิญให้สูบบุหรี่แล้ว) อุลตร้าแมน (ทั้งหนังสือ โมเดลและอื่นๆ) เหล่านี้เป็นความสุขทางใจ ที่ไม่ได้ใช้เงินมากมาย เพียงใช้เวลา พยายามสะสมนานหลายปี ถ้าสนใจอยากดูงานสะสมแบบไหนบอกนะครับ จะถ่ายรูปมาอวด อยากโชว์เหมือนกัน แต่มันจะเกะกะเว็บขายหนังสือ
สมัยเดิมยุคการค้าออนไลน์ไม่เฟื่องฟูแบบนี้ กว่าจะได้ของสะสมแต่ละชิ้น ต้องมีแหล่ง ต้องขยันเดินหา ต้องช่างสังเกตุ กล้าถาม กล้าขอซื้อ
ผมเคยได้ยินว่า มีคนสะสมตั๋วรถเมล์ เลขตอง ขายได้ราคา และผมรู้ว่าถ้าจะหา ก็ต้องขอซื้อจากกระเป๋ารถเมล์ได้ เห็นเสียบตั๋วเลขสวยไว้ที่บัตรประจำตัวติดอกเสื้อหลายครั้ง แต่สมัยนั้นนั่งรถเมล์ เงินขอซื้อตั๋วรถเมล์เลขตอง คงประหลาดพิกล และมันไม่ท้าทายเลย
สมัยนี้ ของสะสมมาโพสต์ขายออนไลน์เยอะแยะ ยุคนี้หากมีเงินเหลือบ้าง อยากได้อะไร ไล่หาในเว็บ ไล่ซื้อ ก็ได้สมใจแล้ว แต่คิดมุมกลับก็สมเหตุผลนะ สมัยเด็กอยากได้ แต่ไม่มีปัญญาซื้อ วันนี้พอมีกำลังก็ต้องสะสมของรักของหวงมาให้ได้สมใจ และการเก็บแบบนี้ไม่เดือดร้อนใคร
ผมไปบ้านเพื่อน เห็นเขาสะสมนาฬิกาโบราณ ถามว่าเอามาจากไหน เขาบอกว่าไล่ประมูลจากอีเบย์ มาจากทั่วโลก ก็เข้าใจหาแหล่งสะสม ดีกว่าไปง้อซื้อจากคนที่เข้าเก็บไว้ ได้ของดี ของหายากมาเก็บ ในราคายุติธรรม
ประเด็นที่อยากแลกเปลี่ยนความเห็นเล่าประสบการณ์ สำหรับวงการคนขายหนังสือเก่า ก็คือ จะมีพวกหาซื้อหนังสือเก่าหายากพวกนักช็อปออนไลน์บางรายที่จะมองหาเว็บใหม่ๆ ที่ไม่ค่อยรู้เรื่องในวงการหนังสือ จะไปไล่ซื้อหนังสือมือสองจากเว็บละอ่อนต่างๆ เอามาขายในเว็บตัวเองหรือเฟสบุ๊คตัวเอง เรื่องกำไรแต่ละครั้งไม่ได้เยอะแยะ เพราะหนังสือมือสองเป็นสินค้าราคาไม่แพง เป็นเพียงความสนุก ความท้าทายที่ได้ซื้อหนังสือเก่ามือสองราคาถูกจากเว็บหนึ่งมาขายในราคายุติธรรมผ่านตัวเอง
แต่คนพวกนี้จะได้จากเว็บพวกนั้นไม่นาน เพราะจะมีนักสะสมหนังสือหายาก หนังสือโบราณอีกพวกหนึ่งที่น่ารักกว่า เป็นคนสะสมตัวจริง คนกลุ่มนี้จะสอนคนขายให้รู้จักว่า อะไรคือของมีราคา หายาก เขาจะได้ใจคนขายไป เขาจะเป็นเหมือนเพื่อนเรา เขาจะแนะนำว่าคนขายของ แนะนำว่าหนังสือบางรายการโพสต์ขายราคาต่ำไป หรืองานเขียนของนักเขียนไหนที่หายาก แม้ว่าเขาจะไม่ได้ของราคาถูกอีก แต่สิ่งที่เขาได้คือ มีของดี ของหายาก เพื่อนพวกนี้คือคนที่เราต้องนึกถึงก่อน
ประสบการณ์ของผม ในช่วงแรก ๆ ที่เริ่มขายหนังสือการ์ตูนญี่ปุ่น มีคนหนึ่งมาซื้อหนังสือไปเยอะในราคาต่ำ ไม่บอกเลยว่าเราขายถูกไป เขาจะได้สินค้าไปครั้งเดียวเขาอาจทำกำไรบ้าง แต่ถ้าเขาเป็นนักสะสมตัวจริง เขาเสียโอกาสไปแล้ว เมื่อคนขายเจอคนซื้อท่านอื่นที่เขาแนะนำ เช่น หนังสือเล่มหนึ่งเราจะตั้งราคา 100 บาท เขาบอกทันที “พี่ราคาเล่มนี้มันขายกันอย่างต่ำ 500 บาทนะครับ” อย่างนี้ ได้ใจเราสุด ๆ เป็นความโชคดีที่ได้โดดมาในวงการหนังสือเก่านี้ เป็นวงการที่ได้โอกาสมีเพื่อนคนซื้อดีๆ มากมายหลากหลาย
หรือบางที่ให้ความรู้ว่าหนังสือตราหอ คืออะไรเค้านิยมเล่นหนังสือเก่าพวกนี้ตรงไหน ต้องไปศึกษาต่อยังไง วิธีเก็บรักษาทำอย่างไร
หรือว่าหนังสืองานศพเล่มนี้ทำไม่ซื้อเพราะมีงานเขียน รงค์ วงษ์สวรรค์ ในเล่ม
หรือว่า หนังสือนี้ มีกี่เวอร์ชั่น นิยมคนแปลคนไหน เช่น อาษา ขอจิตต์เมตต์ สุวิทย์ ขาวปลอด น.นพรัตน์
และที่เสียดายสุด ๆ ถ้าไม่บอกว่า หนังสือนี้มีลายเซ็นต์คนแต่งที่ปกใน
เพื่อนผมคนหนึ่งน่ารักมาก ไปบอกคนขายด้วย เล่มนี้เป็นเล่มปฐมฤกษ์ คนขายเลยขึ้นราคา แต่เขาก็รับมาเก็บนะ
ครั้งหนึ่งเขาบอกคนขาย เล่มนี้ มันครบชุดนะพี่ เล่มสุดท้ายไม่ได้เขียนว่าเล่มจบ แต่จบตรงค่อนเล่ม แล้วมีบทความอื่นมาต่อท้ายเล่ม แน่นอนราคาหนังสือชุดนั้นแพงขึ้น แต่เพื่อนผมได้ใจคนขาย
แต่ที่แย่คือ พวกมาจองหนังสือเราไว้ก่อน แล้วเอางานเราไปเร่ขาย พอได้คนซื้อ โทรมาบอกเราส่งต่อไปที่คนซื้อปลายทางเลย แถมระบุชื่อคนส่งเป็นเขาให้ด้วย เล่นกันง่ายๆ แต่เข้าใจได้สำหรับวงการค้าออนไลน์ที่ไม่อาจเข้าได้ทุกเว็บ
เลยเป็นข้อเสนอแนะนำสำหรับคนซื้อหนังสือสะสม ที่เป็นคนซื้อปลายทางเพื่อเก็บของเป็นงานสะสม ไม่ใช่เพื่อการค้า
หากคุณสามารถ เมล์ โทร เพื่อแนะนำร้านหนังสือหน้าใหม่ ให้เข้ารู้จักว่าหนังสืออันไหนมีราคา หนังสือไหนที่คุณมองหา บอกร้านหนังสือมือสองหน้าใหม่ ให้เขามีประสบการณ์ ให้เขาตั้งราคาที่เหมาะสม คุณจะเสียโอกาสได้ของถูก แต่คุณสร้างโอกาสได้ของสะสมชิ้นสวยๆ ได้รับรู้ก่อนใคร แค่นั้นคุ้มเหลือหลายกว่าได้ของถูกครั้งสองครั้ง แต่เสียโอกาสผูกเป็นขาประจำกับคนขายหนังสือออนไลน์ร้านนั้นไป จากนั้นสิ่งที่คุณฝากหา ได้ของมาต้องส่งต่อถึงมือคุณแน่ แนะนำให้ลองทำดูครับ เว็บเกิดใหม่เปิดทุกวัน อาจมีบางเว็บมีหนังสือดี หนังสือหายากหลงอยู่หลังร้านเยอะมาก ใครจะรู้